آغاز یک حماسه
شرکت ژاپنی سگا در سال 1940 میلادی با نام Standard Games شروع بکار کرد و در سال 1952 به نام Service Games تغییر نام داد. نام سگای کنونی نیز برگرفته از دو حرف اول یعنی SE از SErvice و GA از GAmes است که تا بحال حفظ شده است. لذا پس از شرکت نینتندو که در سال 1889 تاسیس شده، قدیمیترین شرکت فعال در زمینه تولید بازی های کامپیوتری ، شرکت SEGA است. البته شرکت نینتندو (Nintendo) در دهه 50 میلادی و پس از جنگ جهانی دوم، شروع به فعالیت در زمینه بازی های رایانه ای کرده و تا قبل از سال 1956 میلادی در زمینه کارت بازی (شبیه کارت بازی های ماشین، فوتبال که خودمان در ایران مشابه آنرا داشتیم) فعالیت میکرد. نکته ای جالب که قابل ذکر است، شخصیت های معروف نینتندو یعنی ماریو، Bowser و دانکی کنگ در ابتدا در همین کارتهای بازی دیده شدند( همین موضوع یعنی آشنایی مردم ژاپن با شخصیت های نینتندو، دلیل محبوبیت ویژه این شرکت و بازی های آن در ژاپن است).
سگا توسط سه فرد یعنی Marty Bromely, Irving Bromberg و James Humpert در هاوایی تاسیس شد و سپس در سال 1951 دفتر شرکت به توکیو منتقل شد. شرکت سگا از ابتدا در شاخه خدمات بازی (Service Games) فعال بود و به همین دلیل نام سگا را برگزید. در سال 1952 میلادی David Rosen که یک تاجر موفق آمریکایی بود، مدیریت سگا را به عهده گرفت و تا سال 1996 در سگا فعالیت گسترده داشت.
ساخت بازی
به هر حال تغییر نام سگا خوش یمن بود و سگا از دهه 50 تا 80 توانست سود فراوانی به جیب بزند. در همین ایام، یعنی در سال 1973 شرکت سگا اولین بازی خود یعنی Hockey TV را برای آرکید تولید کرد و توانایی خود را با ساخت بازی های دیگر برای Arcade اثبات کرد.
در سال 1983 اولین کنسول سگا با نام SG-1000 تولید شد و رقابت سگا با شرکت های کنسول ساز مانند آتاری و نینتندو آغاز شد. در ایامی که بازی های کامپیوتری دچار هرج مرج شده و هر شرکتی اقدام به ساخت کنسول می کرد، این وضعیت باعث ضربه سنگینی به سگا شد و سگا تا آستانه ورشکستگی پیش برد. لذا در سال 1984 شرکت CSK سهام سگا را خرید و سگا بنام Sega Enterprises Ltd تغییر نام داد.
سال بعد شرکت سگا کنسول مستر سیستم Sega Master System را تولید کرد که آغاز دوران طلایی سگا بود و سگا با این دستگاه، توانست به عنوان یک رقیب جدی برای نینتندو و دستگاه NES (نام ژاپنی دستگاه فامیکوم Famicom به معنی کامپیوتر فامیلی است) مطرح شد. در سالهای 1985 تا 1989 بازی های بسیار خوب و مطرحی مانند OutRun ، Hang-On ، Space Harrier ، After Burner ، آلکس کید ، Fantasy Zone ، شینوبی ، تبر طلایی ، Altered Beast و ... برای کنسول و دستگاه های روز مانند آمیگا ، کامپیوتر ، کمودور 64 ، آرکید و یا Master System تولید شد.
مگا درایو (Mega Drive) / جنسیس (Genesis)
در سال 1988 دستگاه سگا جنسیس (با نام ژاپنی سگا مگا درایو) تولید شد که موفق ترین کنسول سگا تا بحال لقب گرفت. سگا سومین کنسول را زمانیکه نینتندو با کنسول 8 بیتی NES بر بازار سلطه داشت، بسیار پرقدرت ارائه کرد. دستگاه سگا جنسیس با قدرت گرافیک 16 بیتی و صدایی استریو ، قدرت بلا منازع آن زمان بود تا اینکه نینتندو در رقابت با جنسیس سگا، دستگاه سوپر نینتندو را ارائه کرد. سوپر نینتندو از لحاظ گرافیک، بسیار قویتر از جنسیس بود، اما از لحاظ سرعت پردازش نمیتوانست با سگا جنسیس برابری کند. این موضوع با توجه به اینکه سوپر نینتندو بعد از سگا جنسیس تولید شده بود، تبدیل به یک ضعف برای نینتندو شد و شعاری ساخته شد بنام اینکه : جنسیس میتواند کاری که نینتندو نمیتواند را انجام دهد. Genesis does what Nintendon't!
با توجه به همین موضوع، بازی سونیک پس از تحقیقات بسیار و تلاش بی وقفه سگا، بطوری تولید شد که طرفداران نینتندو فکر آنرا هم نمیکردند؛ زیرا که سونیک یک بازی سریع بود ، و این در صورتی بود که هیچکدام از بازی های SNES مخصوصا قارچ خور یا همان ماریو Mario معروف نمیتوانست با آن سرعت پردازش و اجرا شوند ( البته نینتندو ماریو را بر روی ماشین سوار کرد ! تا بتواند در بازی Mario Kart سرعت پردازش پایین دستگاه خود را مخفی کند).
این دلایل باعث شد تا سونیک و سگا در مدت زمانی، حتی از ماریو و نینتندو معروف تر و محبوب تر شود و سگا بالاترین فروش کنسولی خود را در این زمان تجربه کرد. سگا جنسیس یکی از هوشمندانه ترین کنسول های تاریخ است، زیرا که قابلیت اتصال به چندین دستگاه را داشت. سگا جنسیس از کنار دستگاه، قابلیت اتصال به مگا سی دی (Mega CD) و از روی سوکت کارتریج (Cartridge) قابلیت اتصال به 32X را داشت. این دو دستگاه که از لحاظ گرافیکی قویتر از جنسیس بودند، توانستند ضعف گرافیکی جنسیس را در مقابل سوپر نینتندو پوشش دهند. سگا مگا سی دی را باید یکی از اولین دستگاه های با درایو CD جهان دانست که تقریبا استقبال خوبی از آن شد. در همین ایام شرکت های SNK با کنسول شبیه آرکید خود یعنی نئو جیو (Neo Geo) و شرکت پاناسونیک با دستگاه 3DO وارد بازار و رقابت با سگا و نینتندو شدند که پس از مدتی از گردونه رقابت حذف شدند.
در آن سال ها که رقابت کنسول های بازی بین سگا و نینتندو محدود بود، دو شرکت تصمیم گرفتند دستگاه بازی همراه بسازند. دستگاه نینتندو دستگاهی بود بنام Game Boy با صفحه نمایش کوچک و سیاه و سفید. اما در عوض سگا با تولید دستگاه بازی همراه گیم گیر Game Gear غوغایی بپا کرد. صفحه نمایش بزرگ و رنگی و گرافیک بالای بازی های Game Gear بسیار عالی بود. اما فقط بدلیل سنگینی و قیمت بالای آن از آن استقبال نشد و مردم کنسول دستی نینتندو را با همه ضعف های آن پذیرفتند. البته سگا در کنسول های دستی، دو دستگاه سگا پیکو (Pico) و سگا نومد (Nomad) را نیز تولید کرد که از آنها کمتر از Game Gear استقبال شد.
سگا ساترن (Sega Saturn)
در سال 1995 سگا کنسول سگا ساترن را با درایو دیسک (CD) تولید کرد که قدرتی بسیار بالاتر از Neo Geo و 3DO داشت؛ اما به دلیل اینکه قبل از نینتندو 64 و سونی پلی استیشن وارد بازار داشت و قدرت کمتری نسبت به دو رقیب خود داشت، تا سال 1998 نتوانست فروش خوبی را تجربه کند و معدود بازی هایی مانند Virtua Fighter و یا سونیک و یا Grandia توانستند فروش میلیونی را تجربه کنند. این دستگاه با طراحی زیبا و فضایی! خود، قطعا یکی از زیباترین طراحی را در ساخت کنسولها داراست. ضمن اینکه نمایه و تم اولیه دستگاه کاملا با اسم ساترن Saturn (به معنی سیاره زحل ) به همراه لگوی خود ساترن بسیار هماهنگ بود.
در این کنسول با اینکه بازی های خوبی مانند سری Panzer Dragoon و یا سری Shining Force تولید شد، اما اغلب از بازی های سبک آرکیدی مانند سگا رالی، House of the Dead ، ویرچوا کاپ، ویرچوا فایتر و یا Nights Into Dreams بدلیل نبود رقیب قوی در این سبک در کنسول های دیگر استقبال شد. لازم به ذکر است که بازی Nights Into Dreams که توسط سونیک تیم تولید شد، یکی از بهترین بازی های ساترن و یکی از با گرافیک ترین بازی های آن سال در بین تمام کنسول ها بود.
دریمکست (Dreamcast)
عمر سگا ساترن کوتاه بود و با آمدن کنسول جدید سگا، یعنی دریمکست در سال 1998، شرکت سگا معرفی کنسول جدید خود را ابتدا در ژاپن داشت. این کنسول با گرافیکی بسیار بالاتر از نینتندو 64 و پلی استیشن ، طراحی زیبا و جمع و جور خود و امکانات متعدد مانند پشتیبانی از دیسک ها GD و اتصال به اینترنت توانست نگاه بسیاری را نمایشگاه E3 بخود جلب کند. کنسول خانگی دریمکست، در تاریخ نهم نوامبر سال 1999 به پخش جهانی رسید و توانست چندین رکورد ثبت کند. پر فروشترین دستگاه در نخستین هفته ارائه به بازار با رقم 500 هزار عدد ؛ و ثبت 1 عدد تاریخی. در این روز یعنی 1999.9.9 که روز ارائه سگا دریمکست بود، 5 عدد 9 در تاریخ پشت سر هم قرار میگرفتند که اتفاقی خاص و نادر بود(شاید به همین دلیل آرم رویا گونه ابتدایی دریمکست هم را بتوان ترکیبی ممتد از چند 9 انگلیسی دانست.).
دریمکست تنها کنسول با پشتیبانی از فرمت دیسک GD بود. این دیسکها که ظرفیت حدودا 1.5 گیگابایتی داشت، فقط در کنسول DreamCast استفاده شد. در ضمن دریمکست اولین کنسول با قابلیت بازی آنلاین بود که با اجرای دو بازی Chu Chu Rocket و Phantasy Star Online لذت بازی آنلاین را بخوبی منتقل میکرد (دو نسخه بازی Phantasy Star Online اولین بازی کنسولی در سبک MMORPG بود که بعدها بازی World Of Warcraft در همین سبک بسیار مورد استقبال قرار گرفت).
سگا دریمکست با اینکه بسیار قوی و هوشمندانه طراحی شده بود، اما مانند سگا ساترن نتوانست به موفقیت بالایی دست یابد. بعضی از دلایل شکست دریمکست عبارتند از : 1- کمبود بازی های محبوب و پرطرفدار،2- ورود 3 رقیب قوی به نامهای سونی با Playstation 2 / نینتندو با کنسول GameCube و غول نرم افزاری یعنی مایکروسافت با ایکس باکس ، 3 - فوت ناگهانی رئیس با تعصب سگا ، 4 - ساخت پروژه های سنگین و پر هزینه مانند شنمو
دریمکست با داشتن بازی های بسیار زیبا و متنوع که عموما توسط سگا و شرکت های زیر مجموعه اش تولید شد، توانست عناوین زیادی را تولید کند. بازی Jet Set Radio با اولین گرافیک کارتونی cel-shaded که بعدها در بازی هایی مانند GTA 3 ، Viewtiful Joe ، Prince of Persia و The Legend of Zelda: The Wind Waker و ... ادامه پیدا کرد، یک بازی زیبا بود که در کنسول ایکس باکس ادامه پیدا کرد. بازی های نظیر Samba De Amigo، Space Channel 5 ، Shenmue ، Crazy Taxi ، Chu Chu Rocket ، Skies Of Arcadia ، Head Hunter ، Virtua Tennis و فوتبال آمریکایی عناوین تازه تولیدی بودند که توانستند جزء بازی های خوب سگا نام بگیرند؛ و یا بازی NHL 2K1 که بهترین بازی ورزشی تاریخ تا بحال لقب گرفته است. البته از بازی های سایر شرکتها مانند Soul Calibur از Namco ، بازی Resident Evil Code Veronica از Capcom ، بازی Rayman و Grandia 2 از Ubisoft هم نیز نباید غافل شد، تا این حد که تا بحال بهنرین بازی مبارزه ای تاریخ مختص بازی Soul Calibur از شرکت نامکو ویژه کنسول دریمکست است. در سال 2000 سگا از نام Sega Enterprises, Ltd به Sega Corporation تغییر نام داد.
به هر حال در سال 2001 شرکت سگا با ساخت 2 بازی خداحافظی گونه به نامهای شنمو 2 و سونیک ادونچر 2 با کنسول دریمکست و البته کنسول سازی انصراف داد و تولید دریمکست متوقف شد؛ گرچه تا سال 2004 بازی های خوبی مانند Puyo Puyo Fever و یا Ikaruga برای دریمکست تولید شد.
دوران رخوت و افول
از سال 2001 شرکت سگا بر روی ساخت بازی، و تولید نرم افزار متمرکز شد. این سالها سگا بازی های متعدد و فراوانی برای کنسول های مختلف تولید میکرد، تا اینکه در سال 2005 پس از رایزنی و مشورت های چند ساله با شرکت Sammy ترکیب شد. کمپانی Sammy یکی از شرکتهای قوی و قدرتمند در زمینه تولید دستگاه های آرکید بنام های pachinko و pachislot در کشور ژاپن است که توانست در سال 2004 سهام Sega Corporation را به مبلغ هنگفت 1.1 بیلیون دلار خریداری کند. البته قبل از این اتفاق در سال Isao Okawa رئیس سگا و موسس بخش CSK تصمیم داشت با بخش تولید ایکس باکس شرکت مایکروسافت همکاری کند که این تصمیم با مرگ Okawa منتفی شد. پس از ترکیب سگا و سامی در سال 2005، مجموعه این دو کمپانی تبدیل به یکی از بزرگترین شرکت های فعال بازی سازی در جهان شد. در سال 2005 سهام سری بازی های سگا که 2K در پایان نام خود داشت، مانند NBA ، NHL و یا NFL به شرکت 2K Games فروخته شد. در این سال ها شرکت سگا، شرایط مالی بسیار بدی را پشت سر گذراند و برای تسویه بدهی هایش، مدام مجبور به فروش استودیوهای بازی سازی و یا عناوین خود میشد.
بازگشت به راه پر افتخار
از سال 2005 شرکت سگا مجددا شروع به سودآوری کرد و توانست دوباره نام خود را زنده و مطرح کند. سگا که پس از توقف تولید دریمکست، دچار رکود اقتصادی شده بود، با ساخت بازی های زیبا و متنوعی مانند Yakuza ، The Club و Condemned به روزهای اوج خود نزدیک شد و با مدیریت قوی شروع به ساختن ادامه برای بازی های محبوب گذشته اش کرد. سگا با ساخت بازی هایی نظیر سونیک آنلیشد، Mario & Sonic ، سونیک کالرز و یا سونیک 4 Outrun Coast to Coast / Nights into Dreams... / Golden Axe Beast Rider / ویرچوا فایتر 5 / Sega Rally Revo و Super Monkey Ball توانسته به روزهای پر فروغ برگشته و جزء شرکت های مقتدر و نام آور صنعت بازی سازی قرار بگیرد.
سگا پس از توقف ساخت کنسول خانگی، به ساخت کنسول های آرکید روی آورد و پس از دریمکست ، دستگاه های NAOMI و Chihiro را ساخت که اغلب بازی هایی که در کنسول ها قابل اجرا بود، برای این دستگاه های آرکیدی مخصوصا نائومی 1و 2 نیز پورت میشد. در سال 2002 سگا با همکاری نینتندو و نامکو، یک دستگاه آرکید بنام Triforce تولید کرد که برگرفته از نام آن یعنی 3 قدرت بازی سازی یعنی Sega ، Nintendo و Namco بود که در زمان خود یکی از دستگاه ها قدرتمند آرکید بود.
امپراتوری سگا
سگا یکی از شرکتهای عظیم ژاپنی است که هم استودیو های بازی سازی فعالی دارد و هم دفاتر و نمایندگی متعددی در سراسر جهان.
Global Entertainment : با نام AM8 گروه سونیک تیم و خالق سری بازی سونیک، Nights Into Dreams ، Burning Rangers ، ChuChu Rocket!, Samba de Amigo, و Phantasy Star Online است که یوجی ناکا (Yuji Naka) از مهمترین افراد این بخش بود.
New Entertainment : که استودیوهای Wow Entertainment, Hitmaker, Smilebit, Sega Rosso, Overworks زیر مجموعه های این بخش هستند. بازی های ساخت این استودیو عبارتند از Manx TT Superbike ، Jet Set Radio ،GunValkyrie ، Super Monkey Ball ، Virtua Striker و ...
Sega Sports Japan : تولید کننده بخش ژاپن است که شامل دو گروه Team Andromeda و Smilebit می باشد که سری بازی Panzer Dragoon و Jet Set Radio (در ژاپن) ، ماریو و سونیک در بازی های المپیک و ... را ساخته اند.
Sega AM1 : با دو زیر مجموعه به نام های Wow Entertainment و Overworks (به نام AM7 و تیم شینوبی) سازنده بازی های Altered Beast ، سری Golden Axe ،سری The House of the Dead ، سری Phantasy Star ، سری شینوبی ، سری بازی شورش در شهر ، سری Sakura Wars ، سری آلکس کید و Skies of Arcadia از گروه های پرکار و فعال شرکت سگا است.
Sega AM2 : گروه تحقیقات و توسعه سگا (Sega Amusement Machine Research and Development Department) که با نام Sega Amusement نیز شناخته میشود، یکی از بخش های مهم سگا است که یو سوزوکی ( Yu Suzuki) در این بخش فعال است. بازی های مطرح و معتبری در این بخش تولید شده اند که برخی از آنها عبارتند از : سری After Burner ، بازی Daytona USA ، بازی Ferrari F355 Challenge ، سری بازی Out Run و موتور Hang-On ، سری بازی Virtua Cop ، سری بازی Virtua Fighter ، بازی شنمو 1و2 ، Virtua Striker و بسیاری عناوین دیگر
Sega AM3 : با نام تجاری Sega Rosso و Hitmaker یکی دیگر از بخش های سگا است که ساخت بازی هایی از قبیل سری Virtual-On ، سری بازی تاکسی دیوانه ، سری Virtua Tennis ، سری Sega Rally و Initial D را به عهده داشته است.
Wave Master: بخش صوتی سگا که با نام Sega Digital Media نیز شناخته می شود، یکی از نام هایی است که در پایان اکثر بازی های سگا دیده می شود. این گروه که اکثر آهنگسازها و مدیران صدا سگا در آن حضور دارند، در بازی هایی بی شمار سگا فعالیت مستمر دارد.
The Creative Assembly : یکی از بخش های قدیمی سگا همین بخش است که از سال 1987 فعال بوده و عمده شهرت خود را در سال های اخیر مدیون سری بازی Total War است.
Sports Interactive : همانگونه که از نام این استودیو مشخص است، این گروه ساخت بازی های ورزشی حرفه ای سگا مانند : Championship Manager و یا Football Manager را به عهده دارد.
نمایندگی ها
سگا دفاتر متعددی در سرتاسر جهان نیز دارد. دفتر اصلی آن در توکیو ژاپن قرار دارد و چند شعبه اصلی نیز در سان فرانسیسکو آمریکا، لندن انگلیس ، سیدنی استرلیا و سئول کره جنوبی دارد. شرکت سگا در بین این کشورها در ژاپن ، انگلستان و اسپانیا از محبوبیت بیشتری برخوردار است. البته نمایندگی های سگا در آلمان، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، سوئد، هلند، روسیه، پرتغال، کانادا، مکزیک، برزیل، چین، سنگاپور و مالزی نیز بسیار فعال هستند.